لوگوی سفید راشنو
لوگوی سفید راشنو

مواعد قانونی

مواعد قانونی

مواعد قانونی مدت و زمانی هست که توسط قانون گذار قرارداده می شود تا در آن زمان مقرر عمل خاصی صورت بگیرد.

از جمله اعتراض به رای های قضایی و یا طرح شکایت و گاهاً قانونگذار مدتی را تعیین می نماید و دادگاه و یا ضابط قضایی را مکلف به انجام امری می نماید و تخطی از آن را تخلف و گاهاً جرم انگاری می نماید مانند زمان بازداشت متهم و یا انشاء رای قضایی

ما نیز در این مقاله از سایت وکیل حقوقی راشنو سعی بر این داشته ایم تا با مفاهیم مواعد قانونی شما خواننده این مطلب را آشنا کنیم.

مواعد قانونی آیین دادرسی مدنی

مهلت های دو روزه

1-رفع نقایص دادگاه توسط مدیر دفتر به طور کتبی باید به اطلاع خواهان برسد.

2-تسلیم اوراق توسط مامور ابلاغ حداکثر ظرف 2 روز باید انجام شود .

3-اگر در دادخواست خواهان یا محل اقامت او معلوم نباشد مدیر دفتر به موجب قراری دادخواست را رد می کند.

4-اگر معلوم شود محل که خواهان در دادخواست معین کرده نشانی خوانده نبوده یا تغییر کرده باشد و مامور هم نشانی را نتواند پیدا کند این نکته در برگه اخطاریه قید می شود و ظرف دو روز اوراق عودت داده می شود.

5- دادگاه تکلیف دارد ظرف 2 روز به درخواست تبدیل قرار تامین رسیدگی و قرار مقتضی صادر نماید.

مهلت های سه روزه

1-برای تقدیم دادخواست جلب ثالث ظرف سه روز پس از پایان جلسه اول دادرسی مهلت وجود دارد .هم در دعوای بدوی هم در مرحله تجدیدنظر خواهی.

2-محکوم علیه غیابی باید دادخواست جلب را با دادخواست اعتراض توامان به دفتر تقدیم نماید و معترض علیه بعد از اولین جلسه دادرسی تا سه روز مهلت تقدیم دادخواست جلب ثالث را دارد و جهات و دلایل خود را مبنی بر جلب در جلسه اول اظهار می کند.

3-بعد از اینکه درخواست اعاده دادرسی طاری انجام شد تا 3 روز مهلت وجود دارد تا دادخواست لازم به دفتر دادگاه تقدیم گردد.

مواعد قانونی پنج روزه

  • فاصله بین ابلاغ و رسیدگی به اصحاب دعوا و روز جلسه کمتر از 5 روز نباید باشد.
  • پاکنویس رای دادگاه بعد از صدور باید ظرف 5 روز انجام و به امضا دادرس یا دادرسان برسد.

مواعد قانونی هفت روزه

  • مهلت پرداخت دستمزد کارشناس 7 روز از تاریخ ابلاغ آن می باشدوگرنه کارشناسی از عداد دلایل خارج می شود.
  • ملاحظه نظر کارشناس بعد از ابلاغ آن 7 روز می باشد و طرفین باید نظر کارشناس را رویت نماید و مطالب خود را نفیا و یا اثباتا در صورت لزوم بیان کنند.
  • اگر طرف دعوا برای جرح گواه از دادگاه تقاضای استمهال (مهلت) نماید ردادگاه 7 روز به او مهلت خواهد داد.
  • ابلاغ به گواه و یا گواهان باید حداقل 7 روز قبل از جلسه رسیدگی باشد.
  • انشا رای ممکنه در همان جلسه صورت گیرد و به اصحاب دعوا اعلام شود در غیر این صورت حداکث ظرف یک هفته انشا و اعلام رای می نماید.

مواعد قانونی ده روزه

  • مهلت برای رفع نقص خواهان نسبت به نقایص دادخواست که به وسیله مدیر دفتر به خواهان ابلاغ شده بود.
  • اعتراض به قرار رد دادخواست به علت عدم پردخت هزینه انتشار آگهی جز در مواردی که خواهان دادخواست اعسار از هزینه دادرسی تقدیم کرده باشد.
  • ابلاغ اوراق قضایی در محل کارکنان دولت و موسسات دولتی به قسمت کارگزینی یا رییس کارمند صورت می گیرد و این افراد مسول ابلاغ اوراق هستندکه باید ظرف 10 روز این کار را انجام دهند.
  • درخواست کننده تامین تا 10 روز از تاریخ صدور قرار تامین فرصت دارد دادخواست نسبت به اصل دعوا را بدهد و در غیر این صورت دادگاه می تواند به درخواست خوانده قرار را لغو نماید.
  • اعتراض به قرار تامین 10 روز می باشد و دادگاه در اولین جلسه به آن رسیدگی می نماید.
  • مهلت دفاع از مطالبه خسارتی که در اثر تامین بر شخص خوانده وارد شده و از دادگاه مطالبه کرده است 10 روز می باشد.
  • سرایدار ، خادم ، کارگر و هر امین دیگری که ملک در تصرف اوست چنانچه ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مالک یا ماذون از طرف مالک یا کسی که این حق را داشته باشد از ملک رفع تصرف ننماید متصرف عدوانی محسوب می شود.
  • تسلیم اصل سند که مورد ادعای جعلیت قرار گرفته شده از تاریخ ابلاغ ظرف 10 روز می باشدکه صاحب سند در صورتی که استفاده از آن سند باقی باشد باید در این زمان اصل آن را به دادگاه ارائه نماید وگرنه سند از عداد دلایل او خارج می شود.
  • مهلت اعتراض ده روزه قرار رد دادخواست تجدیدنظر در صورتی که نقایص هویتی تجدیدنظرخواه در زمان مهلت تجدیدنظر مرتفع نشود و قرار دادخاوست صادر شود.
  • مهلت 10 روزه برای پاسخ دادن به دادخواست تجدیدنظرخواه اگر در این مدت تجدیدنظرخوانده به دادخواست جوابی ندهد دادخواست تجدیدنظر به دادگاه مربوطه بدو ن پاسخ آنها فرستاده می شود.
  • عدم رعایت شرایط قانونی دادخواست و یا عدم رفع آن در مهلت قانونی باعث رفع نقص رای در مرحله تجدیدنظر نخواهد و فقط دادگاه تجدیدنظر به دادخواست دهنده بدوی اخطار رفع نقص به مدت 10 روز صادر خواهد کرد.
  • در صورتی که طرفین متعهد به تعیین داور بوده و از این کار امتناع نماید یک طرف می تواند داور را انتخاب نماید و به وسیله اظهارنامه به طرف دیگر معرفی نماید و درخواست تعیین داور نماید و یا نسبت به داور ثالث تراضی نماید و طرف مقابل 10 روز از تاریخ ابلاغ اظهارنامه مهلت داشته تا یا داور انتخاب نماید و یا به داور طرف مقابل تراضی کند.
  • در صورتی که یکی از داوران استعفا و یا امتناع داور از رای دادن یا در جلسه داوری 2 بار متوالی حضور پیدا نکند دو داور دیگر به موضوع رسیدگی و رای می دهند. چنانچه بین آنها در صدور رای اختلاف باشددادگاه ظرف ده روز به قید قرعه داور جدید انتخاب می نماید. این در مواقعی است که دادگاه پرونده را به داوری ارجاع می نماید مگر اینکه طرفین قبل از دادگاه نسبت به انتخاب داور بع تولافق نظر برسند.
  • 10 روز فرصت برای رد داور تعیین شده در مواردای که داور با قید قرعه تعیین می شود هر کدام از طرفین پس از اعلام در جلسع و در صورت غیبت از تاریخ ابلاغ به مدت 10 روز می توانند داور تعین شده را رد نمایند مگر اینکه دلیل رد بعد از این 10 روز حادث شود.

مهلت 20 روزه

  • 20 روز فرصت برای مطالبه خسارت ناشی از قرار تامین در صورتی که خواهان محکوم به بی حقی شود و حقی برای او اثبات نشود
  • مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم کشور هستند 20 روز است.
  • مهلت تجدیدنظرخواهی اصحاب دعوا برای اشخاص مقیم ایران 20 روز می باشد.
  • مهلت زمان اعتراض در مواردی که رای دادگاه تجدیدنظر مبنی بر محکومیت خوانده باشد و خوانده یا وکیل او در هیچ یک از مراحل دادرسی حاضر نبوده و لایحه و اعتراضیه ای هم نداده باشند.
  • اگرمشخصات فرجام خواه در دادخواست فرجامی معین نشده و در نتیجه هویت دادخواست دهنده معلوم نباشد دادخواست بلااثر می ماند و بعد از مدت فرجام خواهی به موجب قرار دادگاه دادخواست رد خواهد شد و این قرار قابل اعتراض تا 20 روز از تاریخ الصاق به دیوار می باشد. دفتر دادگاه صادر کننده می باشدو مرجع اعتراض نیز دیوان عالی کشور می باشد.
  • در صورتی که دادخواست فرجام خواهی تکمیل باشد مدیر دفتر دادگاه یک نسخه از دادخواست و پیوست های آن برای طرف دعوا ارسال می دارد تا ظرف بیست روز به طور کتبی پاسخ دهد.
  • مهلت درخواست فرجام برای اشخاص ساکن ایران 20 روز می باشد.
  • مهلت پاسخ به فرجام تبعی باید ظرف مهلت 20 روز از تاریخ ابلاغ صورت بگیرد.
  • در صورت وصول اعتراض طاری از طرف شخص ثالث چنانچه دادگاه تشخیص دهد حکم صادره در خصوص اعتراض می تواند موثر در نتیجه ی دعوا باشد تا حصول نتیجه اعتراض رسیدگی به دعوا را به تاخیر می اندازد و اگر رسیدگی به اعتراض برابر ماده 421 با دادگاه دیگری باشد به مدت 20 روز به اعتراض کننده مهلت می دهد دادخواست خود را به دادگاه مربوطه تقدیم نماید. اگر در مهلت مقرر اقدام نکند دادگاه رسیدگی به دعوا را ادامه خواهد داد.
  • مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران 20 روز می باشد.
  • هرگاه محکوم علیه تا 20 روز بعد از ابلاغ رای داوری را اجرا بنماید دادگاه ارجاع کننده به داوری یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به دعوا را دارد مکلف است به درخواست طرف ذی نفع طبق رای داوری برگ اجراییه صادر کند.
  • در مورد ماده 488 که تا 20 روز از ابلاغ رای داوری نسبت به رای داور اجراییه صادر می شود هریک از طرفین می توانند ظرف 20 روز بعد از ابلاغ رای داور از دادگاهی که دعوا را ارجاع به داوری کرده است یا دادگاهی که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد حکم به بطلان رای داوری را بخواهد تا رسیدگی به اصل دعوا و قطعی شدن حکم به بطلان ، رای داوری متوقف می ماند.

مهلت 30 روزه

  • هرگاه رسیدگی به دعوا منوط به اثبات ادعایی باشد که رسیدگی به آن در صلاحیت دادگاه دیگری است ، رسیدگی به آن دعوا تا اتخاذ تصمیم از مرجع صلاحیت دار متوقف می شود. (قرار اناطه) در این مورد خواهان مکلف است ظرف یه ماه در دادگاه صالح اقامه دعوا نماید.
  • در موردی که هزینه انتشار اگهی ظرف یک ماه از تاریخ ابلاغ اخطاریه دفتر تادیه نشود دادخاوست به وسیله دفتر رد خواهد شد. این قرار قابل اعتراض ده روزه است مگر در مواردی که خواهان دادخواست اعسار از هزینه دادرسی را تقدیم کرده باشد که در این صورت مدت زمان یک ماهه از زمان ابلاغ دادنامه اعسار به نامبرده محسوب خواهد شد.
  • در صورتی که خواهان نتواند نشانی خوانده را معین نماید یا در مورد ماده قبل پس از اخطار رفع نقص از تعیین نشانی اعلام ناتوانی کند بنا به درخواست خواهان و دستور دادگاه مفاد دادخواست یک نوبت و در یکی از روزنامه های کثیرالانتشار ؛آگهی شضده و تاریخ انتشار آگهی تا جلسه رسیدگی نباید کمتر از یک ماه باشد.
  • هرگاه متصرف در ملک مورد تصرف عدوانی بنایی احداث نماید یا غرس اشجا کند ، بنا و اشجار در صورتی باقی می ماند که متصرف عدوانی مدعی مالکیت و در حکم تصرف عدوانی باشد و ظرف یک ماه از تاریخ اجرای حکم به دادگاه صالح دادخواست بدهد.
  • اگر وکیل استعفای خود را به دادگاه اطلاع دهد دادگاه به موکل اخطار می کند که شخصا یا توسط وکیل جدید دادرسی را تعقیب نماید و دادرسی تا مراجعه موکل یا معرفی وکیل جدید حداکثر به مدت یک ماه متوقف می گردد.

مهلت 2 ماهه در مواعد قانونی

  • مدیر دفتر دادگاه پس از تکمیل پرونده آن را فورا در اختیار دادگاه قرار می دهد. دادگاه پرونده را ملاحظه و در صورت تکمیل بودن آن پرونده با صدور دستور تعیین وقت به دفتر اعاده می نمایذد تا وقت دادرسی را صادر نماید و این فاصله ابلاغ تا جلسه رسیدگی نباید کمتر از 5 روز باشد و در مواردی که نشانی طرف خارج از کشور نباید این مدت کمتر از 2 ماه باشد.
  • مهلت واخواهی از احکام غیابی برای کسانی که مقیم خارج از کشور هستند 2 ماه از تاریخ ابلاغ می باشد مگر اثبات نماید به علت موجه نتوانسته واخاوهی بدهد.
  • مهلت درخواست تجدیدنظر اصحاب دعوا برای اشخاص مقیم خارج از ایران دو ماه از تاریخ ابلاغ یا انقضا مدت واخواهی می باشد.
  • مهلت درخواست فرجام خواهی برای اشخاص مقیم از کشور 2 ماه می باشد.
  • مهلت درخواست اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم خارج از کشور دو ماه می باشد.
  • در مورد بطلان رای داور وفق ماده 490 که طرفین دعوای آنها به داوری ارجاع شده می توانند ظرف 20 روز از ابلاغ رای رای داور حکم به بطلان رای داور را تقاضا کنند. برای افراد خارج از کشور مهلت دو ماهه در نظر گرفنه شده است.

مواعد قانونی برای  مهلت سه ماهه

داوران باید از جلسه ای که برای رسیدگی یا مشاوره و یا صدور رای تشکیل می شود مطلع باشند و اگر هریک از داوران از حضور در جلسه رای دادن امتناع نمایند رایی که با اکثریت صادر می شود مناط اعتبار است.

در مواردی که طرفین به موجب قرارداد ملزم به انتخاب داور شده اند و داور انتخاب نموده ولی برای انجام داوری مدتی تعیین نکرده باشد مدت داوری 3 ماه از روزی که موضوع برای داوری به داوران ابلاغ می شود   و این مدت با توافق قابل تمدید است.

مواعد قانونی آیین دادرسی کیفری

در مورد مواعد قانونی در بحث آیین دادرسی کیفری میتوان به 4 مورد اشاره کرد.

مهلت دو ماهه

  1. در جرائم تعزیری درجه 6 – 7 – 8 که مجازات آنها قابل تعلیق می باشد مقام قضایی میتواند به درخواست متهم و با موافقت بزه دید، یا مدعی خصوصی و با اخذ تامین مناسب حداکثر ظرف 2 ماه مهلت به متهم می دهد تا رضایت شاکی ا جلب نماید یا برای جبران خسارت شاکی اقدام نماید.
  2. مهلت درخواست یا دادخواست تجدید نظر برای افراد مقیم خارج 2 ماه از تاریخ ابلاغ رای یا انقضاء مهلت واخواهی مهلت

مهلت 6 ماهه

  1. مدت اعتبار قرار منع خروج از کشور 6 ماه و قابل تمدید می باشد.
  2. شخص بازداشت شده باید ظرف 6 ماه از تاریخ ابلاغ رای قطعی حاکی از بیگناهی خود درخواست جبران خسارت را به کمیسیون استانی تقدیم نمایید.
  3. شخصی که به موجب حکم قطعی برائت حاصل کند میتوانند حداکثر ظرف 6 ماه از تاریخ ابلاغ رای می تواند که از محل اعتبارات مربوط به قوه قضائیه بخواهد که حکم برائت او را در روزنامه منتشر نماید.

مهلت 1 ساله

در جرائم قابل گذشت شاکی میتواند تا قبل از صدور کیفرخواست درخواست ترک تعقیب نماید در اینصورت دادستان قرار ترک تعقیب صادر می نماید.

مهلت 2 ساله

بازپرس نمی تواند به عزر آنکه متهم معین نیست مخفی شود یا در دسترس نیست تحقیقات خود را متوقف نماید و جرائم عزیری درجه 4 – 5 – 6 – 7 – 8 هرگاه با انجام تحقیقات با قرار دادستان قرار توقیف تحقیقات صادر و پرونده به طور موقت بایگانی می شود.